Ekologia
Sylabus zajęć
Informacje podstawowe
Kierunek studiów
Specjalność
-
Jednostka organizacyjna
Wydział Biologii
Poziom studiów
Forma studiów
Profil studiów
Profil ogólnoakademicki
Cykl dydaktyczny
-3
Języki wykładowe
Polski
Obligatoryjność
Obowiązkowy
Blok zajęciowy
Przedmioty nieprzypisane
Prowadzący zajęcia
prof. dr hab. Leszek Rychlik, lrychlik@amu.edu.pl, dr hab. Anna Skoracka, skoracka@amu.edu.pl, prof. dr hab. Jan Holeksa, janhol@amu.edu.pl
|
Okres
Semestr -1
|
Forma zajęć / liczba godzin / forma zaliczenia
|
Liczba punktów ECTS
|
Cele kształcenia dla zajęć
C1 Przekazanie wiedzy z zakresu ekologii, czyli wiedzy o zależnościach decydujących o liczebności i rozmieszczeniu organizmów
C2 Rozwinięcie zdolności zrozumienia koncepcji i modeli ekologicznych oraz umiejętności zastosowania ich do interpretacji zjawisk przyrodniczych
C3 Rozwinięcie umiejętności interpretacji zjawisk ekologicznych na tle uwarunkowań środowiskowych
C4 Wyrobienie umiejętności właściwej interpretacji relacji między organizmami oraz umiejętności ich zidentyfikowania i opisania
C5 Rozwinięcie umiejętności interpretacji zjawisk ekologicznych na tle procesów ewolucyjnych
C6 Nabycie umiejętności interpretacji wpływu człowieka na procesy ekologiczne
C7 Rozwinięcie umiejętności powiązania ekologii z działalnością praktyczną w zakresie racjonalnej eksploatacji populacji i ochrony przyrody
C8 Wyrobienie umiejętności korzystania ze źródeł literaturowych
Wymagania wstępne
Potwierdzona elementarna wiedza i umiejętności z zakresu biologii, matematyki, fizyki i chemii. Gotowość uczenia się i sprawność komunikowania się.Efekty uczenia się dla zajęć
| Symbol EU dla zajęć/przedmiotu | Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia EU student/ka: | Symbole EK dla kierunku studiów |
| Efekt_01 | zna i rozumie kluczowe terminy ekologiczne i koncepcje ekologiczne; | |
| Efekt_02 | zna i rozumie podstawowe procesy i modele ekologiczne | |
| Efekt_03 | potrafi umiejętnie stosować modele ekologiczne w celu wyjaśnienia zjawisk przyrodniczych | |
| Efekt_04 | zna i rozumie oraz potrafi prawidłowo interpretować relacje między organizmami; oraz między organizmami i środowiskiem | |
| Efekt_05 | zna i rozumie oraz potrafi postrzegać wielostopniowość i złożoność układów przyrodniczych; | |
| Efekt_06 | zna i rozumie procesy ekologiczne i przemiany ewolucyjne oraz potrafi je wyjaśnić; | |
| Efekt_07 | potrafi opisać wpływ człowieka na funkcjonowanie biosfery i przewidzieć skutki działalności człowieka na funkcjonowanie ekosystemów; | |
| Efekt_08 | potrafi aktywnie wyszukiwać informacje ze źródeł literaturowych; |
Treści programowe
| Lp. | Treści programowe dla zajęć/przedmiotu | Symbol EU dla zajęć/przedmiotu |
| 1. |
Teorie w ekologii, skala ekologiczna organizmów |
Efekt_01, Efekt_02, Efekt_08 |
| 2. |
Warunki środowiska wpływające na rozmieszczenie i liczebność organizmów (1): Czynniki abiotyczne: temperatura, wilgotność, pH, Zasoby: promieniowanie aktywne fotosyntetycznie, CO2, związki mineralne, |
Efekt_04, Efekt_08 |
| 3. |
Warunki środowiska wpływające na rozmieszczenie i liczebność organizmów (2): Zaburzenia, Czynniki biotyczne, Interakcje międzyosobnicze i międzygatunkowe (1) : mutualizm |
Efekt_04, Efekt_08 |
| 4. |
Modyfikujący wpływ organizmów na warunki środowiska |
Efekt_04, Efekt_08 |
| 5. |
Strategie adaptacyjne organizmów do zmieniających się w skali globalnej i czasowej warunków środowiska |
Efekt_02, Efekt_06, Efekt_08 |
| 6. |
Pojecie populacji i jej granic. Liczebność i zagęszczenie populacji. Struktura populacji: płciowa, wiekowa, wielkości osobników, przestrzenna, socjalna i genetyczna. |
Efekt_05, Efekt_08 |
| 7. |
Rozrodczość. Ruch, dyspersja, migracje i rozszerzanie zasięgu geograficznego. Teorie metapopulacji i biogeografii wysp. |
Efekt_03, Efekt_08 |
| 8. |
Śmiertelność. Strategie życiowe. Dynamika i regulacja liczebności populacji. Krzywe przeżywania i wzrostu populacji |
Efekt_03, Efekt_07 |
| 9. |
Interakcje międzyosobnicze i międzygatunkowe (2). Komensalizm. Konkurencja wewnątrz- i międzygatunkowa. Mechanizmy rozdziału nisz ekologicznych. |
Efekt_04, Efekt_08 |
| 10. |
Drapieżnictwo, relacje między drapieżnikami i ofiarami. Teoria optymalnego żerowania. Pasożytnictwo, przegląd typów i form. |
Efekt_04, Efekt_05, Efekt_08 |
| 11. |
Pasożytnictwo i roślinożerność w ujęciu ewolucyjnym |
Efekt_06, Efekt_08 |
| 12. |
Sukcesja: sukcesja pierwotna i wtórna, koncepcje sukcesji, przykłady sukcesji, stan klimaksu |
Efekt_02, Efekt_08 |
| 13. |
Struktura i dynamika biocenozy: łańcuchy pokarmowe i poziomy troficzne, zaburzenia i biocenozy niezrównoważone. |
Efekt_05, Efekt_08 |
| 14. |
Metabolizm biocenozy: produkcja pierwotna i wtórna |
Efekt_05, Efekt_08 |
| 15. |
Ekosystemy: typy, dynamika i funkcjonowanie, wpływ działalności człowieka. |
Efekt_07, Efekt_08 |
Informacje dodatkowe
| Metody i formy prowadzenia zajęć | |
|---|---|
| Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień | |
| Wykład problemowy | |
| Dyskusja | |
| Praca z tekstem | |
| Metoda analizy przypadków | |
| Rozwiązywanie zadań (np.: obliczeniowych, artystycznych, praktycznych) | |
| Metoda ćwiczeniowa | |
| Metoda laboratoryjna | |
| Metoda badawcza (dociekania naukowego) | |
| Praca w grupach |
| Sposoby oceniania | Symbole EK dla modułu zajęć/przedmiotu | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| EK_1 | EK_2 | EK_3 | EK_4 | EK_5 | EK_6 | EK_7 | EK_8 | ||
| Egzamin pisemny | x | x | x | x | x | x | x | x | |
| Egzamin z „otwartą książką” | x | x | x | x | x | x | x | x | |
| Raport | x | x | x | x | x | x | x | x | |
| Kryteria oceniania wg skali stosowanej w UAM | |
|---|---|
| bardzo dobry (bdb; 5,0): | znakomita wiedza teoretyczna na temat zależności i czynników decydujących o liczebności i rozmieszczeniu organizmów, koncepcji i modeli ekologicznych; znakomita umiejętność interpretacji zjawisk ekologicznych na tle uwarunkowań środowiskowych i procesów ewolucyjnych; znakomita umiejętność oceny wpływu człowieka na procesy ekologiczne; znakomita umiejętność powiązania ekologii z działalnością praktyczną w zakresie racjonalnej eksploatacji populacji i ochrony przyrody; znakomita umiejętność korzystania z artykułów naukowych |
| dobry plus (+db; 4,5): | bardzo dobra wiedza teoretyczna na temat zależności i czynników decydujących o liczebności i rozmieszczeniu organizmów, koncepcji i modeli ekologicznych; bardzo dobra umiejętność interpretacji zjawisk ekologicznych na tle uwarunkowań środowiskowych i procesów ewolucyjnych; bardzo dobra umiejętność oceny wpływu człowieka na procesy ekologiczne; bardzo dobra umiejętność powiązania ekologii z działalnością praktyczną w zakresie racjonalnej eksploatacji populacji i ochrony przyrody; bardzo dobra umiejętność korzystania z artykułów naukowych |
| dobry (db; 4,0): | dobra wiedza teoretyczna na temat zależności i czynników decydujących o liczebności i rozmieszczeniu organizmów, koncepcji i modeli ekologicznych; dobra umiejętność interpretacji zjawisk ekologicznych na tle uwarunkowań środowiskowych i procesów ewolucyjnych; dobra umiejętność oceny wpływu człowieka na procesy ekologiczne; dobra umiejętność powiązania ekologii z działalnością praktyczną w zakresie racjonalnej eksploatacji populacji i ochrony przyrody; dobra umiejętność korzystania z artykułów naukowych |
| dostateczny plus (+dst; 3,5): | wiedza teoretyczna na temat zależności i czynników decydujących o liczebności i rozmieszczeniu organizmów, koncepcji i modeli ekologicznych; umiejętność interpretacji zjawisk ekologicznych na tle uwarunkowań środowiskowych i procesów ewolucyjnych; umiejętność oceny wpływu człowieka na procesy ekologiczne; umiejętność powiązania ekologii z działalnością praktyczną w zakresie racjonalnej eksploatacji populacji i ochrony przyrody; umiejętność korzystania z artykułów naukowych - ale ze znacznymi niedociągnięciami |
| dostateczny (dst; 3,0): | wiedza teoretyczna na temat zależności i czynników decydujących o liczebności i rozmieszczeniu organizmów, koncepcji i modeli ekologicznych; umiejętność interpretacji zjawisk ekologicznych na tle uwarunkowań środowiskowych i procesów ewolucyjnych; umiejętność oceny wpływu człowieka na procesy ekologiczne; umiejętność powiązania ekologii z działalnością praktyczną w zakresie racjonalnej eksploatacji populacji i ochrony przyrody; umiejętność korzystania z artykułów naukowych - ale z licznymi błędami |
| niedostateczny (ndst; 2,0): | niezadowalająca wiedza teoretyczna na temat zależności i czynników decydujących o liczebności i rozmieszczeniu organizmów, koncepcji i modeli ekologicznych; brak umiejętności interpretacji zjawisk ekologicznych na tle uwarunkowań środowiskowych i procesów ewolucyjnych; brak umiejętności oceny wpływu człowieka na procesy ekologiczne; brak umiejętności powiązania ekologii z działalnością praktyczną w zakresie racjonalnej eksploatacji populacji i ochrony przyrody; brak umiejętności korzystania z artykułów naukowych |
Literatura
Wydawnictwa książkowe
- 1. D. F. Futuyma: Ewolucja, WUW, Warszawa, 2008
2. K. Falińska : Ekologia roślin. Wyd. 3. , Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2004
3. Ch. J. Krebs: Ekologia, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2011
4. J. Weiner: Życie i ewolucja biosfery. Wyd. 2., Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2005
Nakład pracy studenta i punkty ECTS
| Forma aktywności | Średnia liczba godzin* na zrealizowanie aktywności | |
|---|---|---|
| Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem | 60 | |
| Praca własna studenta: | ||
| Przygotowanie do zajęć | 15 | |
| Czytanie wskazanej literatury | ||
| Przygotowanie pracy pisemnej, raportu, prezentacji, demonstracji, itp. | 15 | |
| Przygotowanie projektu | ||
| Przygotowanie pracy semestralnej | ||
| Przygotowanie do egzaminu / zaliczenia | 15 | |
| SUMA GODZIN | 105 | |
| LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA MODUŁU ZAJĘĆ/PRZEDMIOTU | 4 | |
* godzina (lekcyjna) oznacza 45 minut