Genetyka
Sylabus zajęć
Informacje podstawowe
Kierunek studiów
Specjalność
-
Jednostka organizacyjna
Wydział Biologii
Poziom studiów
Forma studiów
Profil studiów
Profil ogólnoakademicki
Cykl dydaktyczny
-3
Języki wykładowe
Polski
Obligatoryjność
Obowiązkowy
Blok zajęciowy
Przedmioty nieprzypisane
Prowadzący zajęcia
prof. dr hab. Artur Jarmołowski, artjarmo@amu.edu.pl, dr hab. Ewa Chudzińska, evpell@amu.edu.pl, dr hab. Alina Bączkiewicz, alinbacz@amu.edu.pl, dr hab. Katarzyna Buczkowska-Chmielewska, androsac@amu.edu.pl, dr hab. Aleksandra Wojnicka-Półtorak, olawp@amu.edu.pl
|
Okres
Semestr -1
|
Forma zajęć / liczba godzin / forma zaliczenia
|
Liczba punktów ECTS
|
Cele kształcenia dla zajęć
1. Przekazanie wiedzy z zakresu podstaw genetyki, analizowania genomów i praktycznego wykorzystania badań genetycznych, oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w laboratorium.
2. Wykształcenie umiejętności wykonywania krzyżówek genetycznych umożliwiających podstawową analizę genetyczną organizmów (roślin, zwierząt i grzybów).
3. Przekazanie wiedzy i wyrobienie umiejętność doboru właściwych metod statystycznych do opracowywania i obiektywizacji wyników doświadczeń.
4. Przygotowanie do komunikatywnego przedstawienia i oceny wyników w formie prezentacji.
5. Wyrobienie umiejętności korzystania ze źródeł literaturowych i opracowywania na ich podstawie wybranych zagadnień dotyczących współczesnych wyzwań genetyki.
6. Wpojenie zasad ścisłej współpracy w grupie.
Wymagania wstępne
Potwierdzona wiedza i umiejętności z zakresu biochemii, biologii komórki i organizacji życia.Efekty uczenia się dla zajęć
| Symbol EU dla zajęć/przedmiotu | Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia EU student/ka: | Symbole EK dla kierunku studiów |
| Efekt_01 | jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo swoje i innych zgodnie z poznanymi zasadami BHP | |
| Efekt_02 | potrafi objaśnić zasady dziedziczenia cech i ich powiązania z konkretnymi zjawiskami obserwowanymi w przyrodzie (Z-KRK) | |
| Efekt_03 | wskazuje właściwe narzędzia do charakterystyki genomów roślin, zwierząt i grzybów (Z-KRK) | |
| Efekt_04 | zna sposoby prowadzenia hodowli Drosophila melanogaster, wykorzystując modele teoretyczne do interpretacji wyników krzyżówek oraz umiejętnie dobiera metody statystyczne do obiektywizacji otrzymanych wyników doświadczeń hodowlanych (Z-KRK) | |
| Efekt_05 | potrafi zwięźle opisać stan wiedzy o najnowszych osiągnięciach z zakresu genetyki wykazując krytycyzm wobec informacji uzyskiwanych z mass-mediów (Z-KRK) | |
| Efekt_06 | wie, jak korzystać ze źródeł literaturowych, także w języku obcym (Z-KRK) | |
| Efekt_07 | wykorzystuje środki audiowizualne w celu przedstawienia wyników przeprowadzonych doświadczeń (Z-KRK) | |
| Efekt_08 | umie opracować w grupach raport z wykonanych hodowli Drosophila melanogaster , obiektywnie oceniając wkład pracy własnej i innych w przeprowadzonych wspólnie badaniach i opracowaniu raportu (Z-KRK) | |
| Efekt_09 | zna i rozumie różnice w budowie DNA i RNA oraz potrafi określić funkcje DNA i RNA (Z-KRK) | |
| Efekt_10 | zna i rozumie przebieg replikacji DNA, transkrypcji i translacji u bakterii i w komórkach eukariotycznych, oraz umie scharakteryzować i powiązać ze sobą regulację ekspresji genów na wszystkich jej etapach (Z-KRK) | |
| Efekt_11 | potrafi opisać budowę białek i połączyć ją z pełnioną przez poszczególne białka funkcją (Z-KRK) | |
| Efekt_12 | wykonuje proste doświadczenia z zakresu biologii molekularnej i jest w stanie przedyskutować ich wyniki (Z-KRK) | |
| Efekt_13 | zna i rozumie podstawowe molekularne mechanizmy ewolucji, i może zaproponować proste metody analizy filogenetycznej (Z-KRK) |
Treści programowe
| Lp. | Treści programowe dla zajęć/przedmiotu | Symbol EU dla zajęć/przedmiotu |
| 1. |
bezpieczeństwo i higiena pracy w laboratorium |
Efekt_01 |
| 2. |
genetyka mendlowska (podstawowe pojęcia genetyczne, prawa Mendla, epistaza i inne przykłady zakłócania dziedziczenia mendlowskiego, dziedziczenie cech sprzężonych) |
Efekt_02, Efekt_04, Efekt_08 |
| 3. |
metody analizy genomów (rodzaje markerów genetycznych, mapowanie genów, tworzenie rodowodów, współczesne techniki badawcze) |
Efekt_03, Efekt_04, Efekt_06 |
| 4. |
chromosomowa teoria dziedziczenia (budowa i funkcje chromosomów, doświadczenia Morgana, lokalizacja genów na chromosomach) |
Efekt_02, Efekt_04 |
| 5. |
choroby genetyczne (rodzaje chorób; autosomalne, dziedziczone z płcią, wielogenowe) |
Efekt_02, Efekt_06, Efekt_05 |
| 6. |
genetyka cech ilościowych (analiza QTL, rozkład cech w populacjach ludzkich), dziedziczenie wieloczynnikowe |
Efekt_03, Efekt_02, Efekt_04, Efekt_06 |
| 7. |
genetyka populacji (prawo Hardy-Weinberga, populacja mendlowska, homo- heterozygotyczność) |
Efekt_02, Efekt_03, Efekt_04, Efekt_08 |
| 8. |
mutageneza (przyczyny powstawania mutacji, mutacje genowa, mutacje chromosomowe, mutacje genomowi) |
Efekt_02, Efekt_05, Efekt_06 |
| 9. |
dziedziczenie epigenetyczne |
Efekt_02, Efekt_06 |
| 10. |
interpretacja i prezentacja wyników badań, pisanie raportów naukowych |
Efekt_08, Efekt_04, Efekt_07, Efekt_06 |
| 11. |
Budowa DNA i RNA. Budowa genomów bakterii i eukariotów. Ruchome elementy genetyczne. Genomy wirusów. |
Efekt_12, Efekt_13, Efekt_09, Efekt_06 |
| 12. |
Replikacja DNA. Mutacje i naprawa DNA. Rekombinacja. Transpozycja. |
Efekt_13, Efekt_12, Efekt_10, Efekt_09, Efekt_06 |
| 13. |
Synteza i dojrzewanie RNA. Regulacja transkrypcji. Degradacja RNA. |
Efekt_09, Efekt_10, Efekt_12, Efekt_06 |
| 14. |
Biosynteza białka. Regulacja translacji. Potranslacyjna obróbka białek. Degradacja białek. |
Efekt_11, Efekt_10, Efekt_12 |
| 15. |
Regulacja ekspresji genów w czasie rozwoju. Ewolucja genomów. Filogenetyka molekularna. |
Efekt_12, Efekt_13, Efekt_06 |
Informacje dodatkowe
| Metody i formy prowadzenia zajęć | |
|---|---|
| Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień | |
| Praca z tekstem | |
| Metoda laboratoryjna | |
| Praca w grupach |
| Sposoby oceniania | Symbole EK dla modułu zajęć/przedmiotu | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| EK_1 | EK_2 | EK_3 | EK_4 | EK_5 | EK_6 | EK_7 | EK_8 | EK_9 | EK_10 | EK_11 | EK_12 | EK_13 | ||
| Egzamin pisemny | x | x | x | x | x | x | x | |||||||
| Raport | x | x | x | x | ||||||||||
| Egzamin praktyczny (obserwacja wykonawstwa) | x | |||||||||||||
| Kryteria oceniania wg skali stosowanej w UAM | |
|---|---|
| bardzo dobry (bdb; 5,0): | aktywny udział w zajęciach, bardzo dobry poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji, zrealizowanie zadań w trakcie egzaminu i zajęć laboratoryjnych na poziomie poprawności 91-100% |
| dobry plus (+db; 4,5): | Aktywny udział w zajęciach, bardzo dobry poziom wiedzy umiejętności i kompetencji personalnych, dobre opracowanie raportu, zrealizowanie zadań na zajęciach oraz podczas kolokwium na poziomie poprawności 97-91% |
| dobry (db; 4,0): | Umiarkowanie aktywny udział w zajęciach, dobry poziom wiedzy umiejętności i kompetencji personalnych, dobre opracowanie raportu, zrealizowanie zadań na zajęciach oraz podczas kolokwium na poziomie poprawności 75-86% |
| dostateczny plus (+dst; 3,5): | Bierny udział w zajęciach, dobry poziom wiedzy umiejętności i kompetencji personalnych, poprawne opracowanie raportu, zrealizowanie zadań na zajęciach oraz podczas kolokwium na poziomie poprawności 63-74% |
| dostateczny (dst; 3,0): | Bierny udział w zajęciach, dostateczny poziom wiedzy umiejętności i kompetencji personalnych, opracowanie raportu, zrealizowanie zadań na zajęciach oraz podczas kolokwium na poziomie poprawności 52-62% |
| niedostateczny (ndst; 2,0): | Bierny udział w zajęciach, niski poziom wiedzy umiejętności i kompetencji personalnych, niedokładne opracowanie raportu, zrealizowanie zadań na zajęciach oraz podczas kolokwium na poziomie poprawności poniżej 51% |
Literatura
Wydawnictwa książkowe
- 1. BAL J. (red.): Badania molekularne i cytogenetyczne w medycynie, PWN, Warszawa, 2007
2. BROWN T.A. : Genomy., PWN, Warszawa, 2008
3. DREWA G. (red.) : Podstawy genetyki dla studentów i lekarzy, VOLUMED, Wrocław, 2007
4. GOŹDZICKA – JÓZEFIAK A., BOBOWICZ M.A., KĘDZIA H. : Genetyka molekularna i biochemia wybranych chorób u ludzi, Wyd. Nauk. UAM, Poznań, 2001
5. KING R.C., STANSFIELD W.D. : Słownik terminów genetycznych , Ośrodek Wydawnictwa Naukowego PAN, Poznań, 2002
6. KRZANOWSKA H., ŁOMNICKI A. (red.).: Zarys mechanizmów ewolucji, PWN, Warszawa, 2002
7. SŁOMSKI R. red.: Analiza DNA, teoria i praktyka., Uniwersytet Przyrodniczy , Poznań, 2008
8. TURNER P. C., Mc LENNAN A. G., BATES A. D., WHITE M. R. H.: Biologia molekularna. Krótkie wykłady, PWN, Warszawa, 2009
9. URBANEK A. : Jedno istnieje tylko zwierzę ... Myśli przewodnie biologii porównawczej. , Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa, 2007
10. WATSON J. D. BERRY A. : DNA. Tajemnica życia. , Wyd. CiS. i Wyd. W.A.B.,, Warszawa, 2005
11. WĘGLEŃSKI P. (red.). : Genetyka molekularna. , PWN, Warszawa, 2006
12. WINTER P. C., HICKEY G. J., FLETCHER H. L. : Krótkie wykłady. Genetyka. , PWN, Warszawa, 2008
13. CHUDZIŃSKA E.(red.): Podstawy genetyki. Przewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych, Wyd. Kontekst, Poznań, 2017
Nakład pracy studenta i punkty ECTS
| Forma aktywności | Średnia liczba godzin* na zrealizowanie aktywności | |
|---|---|---|
| Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem | 60 | |
| Praca własna studenta: | ||
| Przygotowanie do zajęć | 15 | |
| Czytanie wskazanej literatury | 20 | |
| Przygotowanie pracy pisemnej, raportu, prezentacji, demonstracji, itp. | 30 | |
| Przygotowanie projektu | ||
| Przygotowanie pracy semestralnej | ||
| Przygotowanie do egzaminu / zaliczenia | 25 | |
| SUMA GODZIN | 150 | |
| LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA MODUŁU ZAJĘĆ/PRZEDMIOTU | 6 | |
* godzina (lekcyjna) oznacza 45 minut